Spis treści
Pierwsze USG ciąży wykonuje się zazwyczaj między 5. a 10. tygodniem jej trwania, ponieważ pęcherzyk ciążowy można uwidocznić przy użyciu USG dopiero, gdy minie około 5 tygodni od dnia wystąpienia ostatniej miesiączki. Jest to badanie niezwykle ważne, zarówno dla przyszłej mamy, jak i dla lekarza prowadzącego. Głównym celem tego badania jest potwierdzenie ciąży, określenie liczby pęcherzyków ciążowych oraz stwierdzenie dokładnego czasu trwania ciąży. Badanie ultrasonograficzne jest podstawowym narzędziem diagnostycznym w przebiegu ciąży. Zgodnie ze Standardami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) badanie to powinno być oferowane wszystkim ciężarnym, co najmniej 4 razy w trakcie trwania ciąży.
Dlaczego wykonuje się USG w ciąży?
Badanie USG jest najpowszechniej wykonywanym badaniem prenatalnym. Jest bezpieczne dla rozwijającego się płodu oraz przynosi wiele cennych informacji na każdym etapie trwania ciąży. USG wykonuje się wielokrotnie podczas każdej ciąży, aby ocenić rozwój płodu i pomóc w wykryciu wszelkich nieprawidłowości. Badanie to pozwala przede wszystkim na ocenę anatomii płodu, budowy i lokalizacji łożyska, ilości płynu owodniowego, przepływów w naczyniach krwionośnych. Prawidłowo wykonane badanie pomaga wykryć na wczesnym etapie liczne nieprawidłowości i pozwala odpowiednio wcześnie wdrożyć dalszą diagnostykę i leczenie. Na każdym etapie rozwoju płodu badanie USG ma inną specyfikę. USG wczesnej ciąży służy głównie do jej potwierdzenia. USG wykonywane pod koniec pierwszego trymestru ma przede wszystkim na celu wykluczenie ciężkich zespołów wad wrodzonych. USG II trymestru ma za zadanie opisać szczegółową anatomię rozwijającego się płodu, a to wykonywane w III trymestrze – ocenić jego wzrastanie i dobrostan.
Co obejmuje pierwsze USG w ciąży?
Pierwsze badanie USG w ciąży wykonywane jest sondą dopochwową. Ma ono na celu potwierdzić prawidłową lokalizację ciąży w jamie macicy określić, czy mamy do czynienia z ciążą pojedynczą czy mnogą, uwidocznić echo zarodka oraz akcję jego serca (FHR, ang. fetal heart rate). Pierwsze USG w ciąży pomaga również określić dokładny wiek ciąży i wyznaczyć dokładny termin porodu, zwłaszcza u pacjentek z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi. W tym celu lekarz wykonujący badanie ocenia parametr CRL, czyli długość ciemieniowo-siedzeniową zarodka (ang. crown rump length), który w najdokładniejszy sposób określa czas trwania ciąży. Podczas pierwszego USG w ciąży ocenia się również wielkość pęcherzyka ciążowego (ang. gestational sac, GS) oraz obecność pęcherzyka żółtkowego (ang. yolk sac, YS), który jest strukturą wchodząca w skład błon płodowych i niezbędną do prawidłowego rozwoju ciąży. Badaniu podlega również struktura trofoblastu. W trakcie badania USG wykonywanego na początku ciąży lekarz ocenia również budowę trzonu i szyjki macicy oraz przydatków.
Jakie są choroby, które może wykazać pierwsze USG w ciąży?
Pierwsze USG ciąży może wykazać wszelkie nieprawidłowości budowy oraz tempa wzrostu pęcherzyka ciążowego. USG na początku ciąży może również potwierdzić nieobecność niektórych struktur pęcherzyka ciążowego, które świadczą o nieprawidłowym rozwoju ciąży i zagrażającym poronieniu. Badanie USG we wczesnej ciąży służy także wykluczeniu nieprawidłowej lokalizacji ciąży, rozwijającej się poza jamą macicy, czyli tak zwanej ciąży pozamacicznej (umiejscowionej na przykład w jajowodzie, czy w bliźnie po przebytym cięciu cesarskim). Jest to niezwykle ważne, ponieważ rozwijająca się ciąża pozamaciczna stanowi stan zagrożenia życia dla pacjentki ciężarnej i jest wskazaniem do jej hospitalizacji. Wykonując pierwsze badanie USG w ciąży ocenie przez lekarza podlega również trofoblast. Badanie to pozwala na określenie obecności krwiaka poza kosmówkowego, który może być przyczyną wystąpienia krwawień z dróg rodnych na wczesnym etapie ciąży. Ocenie podlega wtedy również budowa trofoblastu – w razie uwidocznienia niepokojących zmian pacjentka powinna zostać skierowana do ośrodka referencyjnego.
Podsumowanie
Pierwsze USG w ciąży jest badaniem niezwykle emocjonującym dla pacjentki starającej się o dziecko. Chociaż oceniane na wczesnym etapie ciąży struktury są niezwykle małe, badanie to przynosi wiele cennych informacji oraz pozwala na wykluczenie licznych, potencjalnie niebezpiecznych, powikłań.
- Dziękuję za rozmowę w imieniu prowadzących blog Boramed.