Jest to stan kliniczny związany z nadmierną produkcją i uwalnianiem hormonów tarczycy. Może wystąpić w każdym wieku, częstsza jest jednak u dorosłych- ponad trzykrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Objawy kliniczne nadczynności tarczycy są bardzo różnorodne- wynika to z faktu, że receptory dla hormonów tarczycy znajdują się w większości tkanek i narządów naszego organizmu.
Do najczęstszych objawów należą:
- uczucie gorąca, wzmożona potliwość
- kołatanie serca, nieraz zaburzenia rytmu serca np. migotanie przedsionków
- drżenie rąk
- niepokój, drażliwość, trudności w skupieniu uwagi, bezsenność
- utrata masy ciała pomimo nieraz nadmiernego apetytu, biegunka- znaczne osłabienie mięśni
- wypadanie włosów, włosy cienkie i miękkie
Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy jest nadprodukcja hormonów przez jeden lub kilka guzków tarczycy (wole guzowate) lub autoimmunologiczna choroba tarczycy (choroba Graves- Basedowa lub rzadziej choroba Hashimoto).W rzadszych przypadkach nadczynność tarczycy może być spowodowana przyjmowaniem niektórych leków (np. amiodaron, związki jodu, lit, interferon), raka tarczycy lub nadmiar TSH wytwarzany przez guz przysadki czy też nadmiar hCG wytwarzany przez łożysko w fizjologicznej ciąży.
U chorych nie muszą występować wszystkie objawy nadczynności tarczycy- na przykład u osób starszych dominują objawy niewydolności serca lub zaburzeia rytmu. Pełnoobjawowa nadczynność tarczycy dotyczy najczęściej osób młodych z ciężką nadczynnością tarczycy w przebiegu choroby Graves- Basedowa.
Do rozpoznania nadczynności tarczycy konieczna jest ocena stężeń hormonów tarczycy (ft4, ft3, TSH). Aby móc stwierdzić, co jest przyczyną nadczynności tarczycy potrzebne jest badanie USG tarczycy i nieraz ocena tzw przeciwciał przeciwtarczycowych (TRAB, aTPO i aTg).
Leczenie nadczynności tarczycy to najczęściej w pierwszej kolejności podawanie leków przeciwtarczycowych czyli tyreostatyków (tiamazol i dużo rzadziej propylotiouracyl), w rzadszych przypadkach (niektóre przypadki zapaleń tarczycy) także sterydów (gł. Encortonu). W niektórych przypadkach tzw subkliniczna nadczynność tarczycy (gdzie obniżone jest tylko TSH, przy prawidłowych stężeniach ft4 i ft3)lub niektóre przypadki nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto nie wymagają leczenia, a jedynie obserwacji. Długość leczenia zależy oczywiście od stopnia nasilenia nadczynności tarczycy,a także od przyczyny nadczynności- kilka miesięcy w przypadku guzków tarczycy po 1,5 roku- 2 lata w przypadku choroby Graves- Basedowa. Po doprowadzeniu do eutyreozy czyli wyrównania stężeń hormonów tarczycy konieczne jest (zwłaszcza w przypadku wola guzowatego)leczenie radykalne czyli zniszczenie tarczycy za pomocą operacji lubjodu promieniotwórczego.
Częstość kontroli w przypadku nadczynności tarczycy zależy zarówno od stopnia nasilenia zaburzeń tarczycy, jak i od ich przyczyny- jest częstsza na początku choroby, gdy potrzeba zarówno ocenić przyczynę nadczynności jak iją opanować- może być koniczna nawet co 2 tygodnie. Wraz z upływem czasu kontrole mogą być rzadsze.
- Dziękuję za rozmowę w imieniu prowadzących blog Boramed.