Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych u człowieka, którą wywołuje pierwotniak Toxoplazma gondii.
Spis treści
Jakie są drogi zakażenia?
Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych u człowieka, którą wywołuje pierwotniak Toxoplazma gondii.
– pokarmowa: poprzez spożywanie surowego bądź niedogotowanego mięsa
( tj. głównie wołowina, wieprzowina, baranina), połknięcie cyst, które znajdują się w zanieczyszczonej kociej kuwecie lub glebie, picie skażonej wody oraz spożywanie surowych i nieodpowiednio umytych warzywach i owocach.
– przezłożyskowa: wraz z przechodzącymi substancjami, komórki Toxoplazma godnii przenikają aktywnie do płodu podczas trwania aktywnej infekcji u matki
– na skutek kontaktu z zakażona krwią: występuje najrzadziej, w trakcie transfuzji krwi, przeszczepu zakażonego narządu, bądź podczas pracy z zainfekowanym materiałem w
laboratorium.
Choroba ta najczęściej przebiega bezobjawowo i bez większych powikłań. Czasami jednak może dawać objawy grypopochodne m.in. gorączka, ból gardła, powiększenie węzłów chłonnych w okolicach szyi, pachwin i pod pachami.
Jak wykryć zakażenie toksoplazmozą w ciąży?
Najbardziej znaną i podstawową metodą diagnostyczną jest wykonanie badań krwi zleconych przez lekarza w kierunku wykrycia przeciwciał IgG oraz IgM. Dzięki temu badaniu można się dowiedzieć czy kobieta przechodziła toksoplazmozę, czy choroba nie jest w trakcie rozwoju. Jeżeli oba wyniki wychodzą ujemnie zaleca się w każdym trymestrze ciąży sprawdzać czy nie doszło do zakażenia w trakcie trwania ciąży.
Jak rozpoznać objawy toksoplazmozy w ciąży?
Najbardziej znaną i podstawową metodą diagnostyczną jest wykonanie badań krwi zleconych przez lekarza w kierunku wykrycia przeciwciał IgG oraz IgM. Dzięki temu badaniu można się dowiedzieć czy kobieta przechodziła toksoplazmozę, czy choroba nie jest w trakcie rozwoju. Jeżeli oba wyniki wychodzą ujemnie zaleca się w każdym trymestrze ciąży sprawdzać czy nie doszło do zakażenia w trakcie trwania ciąży.
Interpretacja wyników
• IgG (-), IgM (-) oznacza to brak odporności, zazwyczaj zleca się badanie kontrolne w II i III trymestrze ciąży;
• IgG (+), IgM (-) świadczy o niedawno przebytym zakażeniu. Jeśli przeciwciała IgG są znacznie podwyższone, istotne jest wykonanie kontrolnego badania po trzech tygodniach. Jeżeli wynik badania będzie taki sam jak poprzedni, wówczas nie trzeba będzie rozpoczynać leczenia. Natomiast jeśli wynik będzie wskazywał na rosnącą liczbę przeciwciał, należy rozpocząć leczenie;
• IgG (+), IgM (+) wysokie stężenie przeciwciał wskazuje na aktywną, rozwijającą się infekcję. W takim przypadku niezbędna jest konsultacja z lekarzem chorób zakaźnych, który zadecyduje o dalszym postępowaniu. Przy braku występowania objawów należy powtórzyć badanie za trzy tygodnie;
• IgG (-), IgM (+) – to wynik nieswoisty, może oznaczać albo niedawno przebyte zachorowanie bądź reakcję immunologiczną organizmu. Ważne jest wykonanie kontroli po trzech tygodniach. Wynik, który będzie bez zmian należy powtórzyć za 3 miesiące.
Jakie jest postępowanie w przypadku rozpoznania zakażenia Toxoplazma gondii?
W przypadku potwierdzenia zakażenia Toksoplazmą należy jak najszybciej rozpocząć leczenie farmakologiczne, którego celem jest niedopuszczenie, aby pierwotniak nie dostał się przez łożysko do płodu. W tym celu, kobieta ciężarna dostaje antybiotyk nieszkodliwy dla niej i dziecka, który musi przyjmować przez cały okres trwania ciąży. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia pozwala zredukować ryzyko zakażenia płodu do minimum. Im wcześniej rozpoznamy toksoplazmozę w ciąży tym mniejsze prawdopodobieństwo zakażenia płodu, zaś konsekwencje w przypadku dostania się pierwotniaka do płodu są poważniejsze, ponieważ uszkadza on wytwarzające się narządy u dziecka. Natomiast im bardziej zaawansowana ciąża tym większe ryzyko zakażenia zaś ryzyko poważnego uszkodzenia płodu mniejsze.
Dla postawienia diagnozy zakażenia płodu wykonuję się amniopunkcję, czyli pobranie płynu owodniowego w 18-21 tygodniu ciąży i to jego wynik decyduje o dalszym postępowaniu.
W przypadku potwierdzenia infekcji również u płodu następuje zmiana leczenia matki, a po porodzie należy przez około rok czasu sprawdzać poziom przeciwciał IgG i IgM w celu weryfikacji toksoplazmozy. Warto również wykonać dodatkowe badania u dziecka takie jak badanie słuchu, wzroku, USG wątroby i mózgu.
Jakie są sposoby zapobiegania zakażeniem ?
• Dokładne mycie warzyw i owoców przed ich spożyciem.
• Przed każdym posiłkiem należy pamiętać o starannym myciu rąk.
• Nie zależy spożywać surowego i niedogotowanego mięsa. Każdą potrawę mięsną należy poddać odpowiedniej obróbce termicznej.
• Zaleca się używanie osobnej deski do krojenia mięsa, warzyw i owoców
• Podczas kontaktu z ziemią ( np. praca w ogrodzie) zaleca się zakładanie gumowych rękawic
• Należy unikać spożywania surowej,nieprzegotowanej wody, zwłaszcza w trakcie podróży z nieznanych źródeł.
• Jeżeli ciężarna ma kota, zaleca się karmienie go suchą lub przygotowana komercyjnie karmą. Kuwetę powinno się sprzątać każdego dnia w gumowych rękawicach, a następnie należy pamiętać o dokładnym umyciu dłoni.