Co to jest Listerioza?
Listerioza to bakteryjna i odzwierzęca choroba zakaźna , która jest wywołana przez pałeczki Listeria monocytogenes. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj poprzez spożywanie pokarmów zawierających bakterie wywołujące listeriozę ( takich jak: surowe mieso, sery pleśniowe i dojrzewające, niepasteryzowane mleko, surowe i wędzone ryby, gotowane i mrożone mięso, surowe warzywa i owoce) oraz na skutek bezpośredniego kontaktu z wydalinami, a także wydzielinami zakażonego zwierzęcia. Drogami zarażenia są przewód pokarmowy, błony śluzowe i łożysko. Listerioza najczęściej dotyka osoby z obniżoną odpornością, czyli pacjenci po przeszczepach, kobiety w ciąży, płody, noworodki, osoby leczone immunosupresyjnie, osoby chore onkologicznie, osoby w podeszłym wieku, nosiciele wirusa HIV.
Objawy i leczenie
Osoby dorosłe z prawidłową odpornością zazwyczaj przechodzą listeriozę bezobjawowo albo z niewielkim nasileniem. Objawy zakażenia bakterią pojawiają się od kilku godzin do kilku dni po zjedzeniu zakażonego pokarmu i są to główie symptomy grypopochodne takie jak wysoka gorączka,bóle kostno-stawowe, wymioty, biegunki, drgawki. Zbagatelizowanie objawów przez osoby starsze lub z obniżona odpornością może skutkować zapaleniem opon mózgowych i mózgu, zapaleniem wsierdzia oraz spepsą. W przypadku pojawienia się tych objawów należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Listerioze leczy się antybiotykami.
Listerioza a ciąża
U kobiet w ciąży objawy występowania listeriozy są z reguły grypopodobne i mogą wystąpić w każdym okresie ciąży. Najczęściej pojawia się w trzecim trymestrze ciąży, kiedy jest największy spadek odporności komórek.
Pałeczki listeriozy są jednym z najważniejszych czynników powodujących zakażenia okołoporodowe pochodzenia bakteryjnego. Na skutek zarażenia może dojść do poronień oraz przedwczesych porodów, zaś dzieci urodzone siłami natury o czasie na skutek zakażenia mają objawy cieżkiej choroby tj. m.in. niewydolność wielu narządów, zapalenie płuc, powiększona wątroba i śledziona, nietypowa wysypka rumieniowato-guzowata. Zarażenie noworodka może nastąpić na skutek przejścia pałeczek listeriozy przez łożysko oraz namnażanie się w nim, a także w okresie okołoporodowym, ponieważ Listeria monocytogenes zasiedlają kanał rodny.
Wczesna diagnoza oraz zastosowanie właściwej antybiotykoterapii może prowadzić do urodzenia zdrowego dziecka
Profilaktyka
Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania listeriozą należy przede wszystkim przestrzegać zasad higieny przy przygotowywaniu posiłków, często myć ręce, warzywa i owoce przed spożyciem oraz unikać przetworzonych produktów, półproduktów, wyrobów garmażeryjnych. Ważne jest to, że bakterie listeriozy giną na skutek wysokiej temperatury, dlatego warto często spożywać produkty ugotowane lub pasteryzowane.
Bibliografia:
- Borowski J. (red.): Listerioza. PZWL. Warszawa 1974, 119-201.
- Jurkiewicz A., Oleszczak-Momot W.: Listeria monocytogenes jako problem zdrowia publicznego. Medycyna Ogólna i Nauki o zdrowiu, 21, 29–32 (2015)
- Kołakowska A., Madajczak G.: Pałeczki Listeria monocytogenes w zakażeniach ludzi. Przegl. Epidemiol. 65, 57–62 (2011)
- L i p o w s k i D.: Listerioza. W: Cianciara J., Juszczyk J. (red.) Choroby zakaźne i pasożytnicze wyd. Czelej. Lublin 2007, 640-647
- Sip A.: Bakterie Listeria monocytogenes. Cz. I. Występowanie i źródła zanieczyszczenia żywności. Przemysł spożywczy, 64, 40–43 (2010)