Cytomegalia jest zakaźną chorobą wirusową spowodowaną zakażeniem wirusem cytomegalii Cytomegalovirus hominis (CMV), znanego także jako ludzki herpeswirus typu 5 (HHV-5; Human herpesvirus), pochodzący z tej samej kategorii co wirus opryszczki,ospy wietrznej i półpaśca.
Jakie są drogi i przebieg zakażenia CMV?
Wirus przenoszony jest w krwi, moczu, ślinie, łzach, nasieniu, wydzielinie z pochwy oraz w mleku kobiecym. W związku z tym, do zakażenia dochodzi najczęściej podczas bezpośredniego kontaktu ze śliną lub moczem chorego oraz w wyniku kontaktów seksualnych. Do zakażenia wirusem CMV może również dojść po przetoczeniu krwi lub przeszczepienia narządu. Specyficzną drogą zakażenia jest przenikanie wirusa przez łożyska co prowadzi do wrodzonego zakażenia płodu. Ryzyko zarażenia dziecka wirusem istnieje także podczas porodu przez kontakt z wydzielina z dróg rodnych matki a także w przypadkach, kiedy wirus jest obecny w mleku matki.
Podstawowym badaniem jakie jest wykonywane to badanie serologiczne przeciwciała w klasie IgG i IgM. Pozwala ono wykryć zarażenie wirusem cytomegalii.
Interpretacja wyników:
• IgM ujemny (-), IgG ujemny(-) – brak zakażenia wirusem cytomegalii
• IgM dodatni (+), IgG ujemny (+) – początek zakażenia
• IgM dodatni (+), IgG dodatni (+) – zaawansowane zakażenie
• IgM ujemny(-), IgG dodatni (+) – pacjent po przebytym zakażeniu,cytomegalia uśpiona
Objawy cytomegalii:
W większość przypadków, nawet nie jesteśmy świadomi, że przebyliśmy zakażenie cytomegalią. U osób z prawidłową odpornością przebiega bezobjawowo i organizm sam walczy z wirusem. Natomiast, u osób z obniżonym układem odpornościowym objawy mogą przypominać mononukleozę, czyli może pojawić się m.in. powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, bóle głowy, kaszel, nudności, wymioty, zapalenie gardła, bóle mięśni. Dolegliwości te mogą się utrzymywać od kilku dni do kilku tygodni.
Leczenie wirusa CMV.
Leczenie cytomegalii zależy od stopnia zaawansowania choroby. Większość przypadków, u których bezobjawowo wystąpiło zakażenie wirusem, organizm sam sobie poradził z jego zwalczaniem.
U pacjentów, którzy mają obniżoną odporność stosuje się leczenie przeciwwirusowe.
Cytomegalia a ciąża
Cytomegalia jest najczęstszym zakażeniem przedporodowym. Nie stanowi dużego zagrożenia dla matki, zaś dużo większe zagrożenie stanowi dla płodu, jeżeli wirus przeniknie przez łożysko..
Do zakażenia może dojść na każdym etapie trwania ciąży. Większość zakażeń u ciężarnych występuje w postaci bezobjawowej, w związku z tym ok 90% noworodków klinicznie również jest zdrowa. Dopiero w próżniejszym czasie występuje opóźnienie rozwoju umysłowego oraz wady słuchu. Noworodki, u których doszło do infekcji wrodzonej ( ok 4-10% noworodków),po urodzeniu mogą mieć objawy cytomegalii wrodzonej takie jak: małogłowie, zapalenie naczyniówki i siatkówki, hipotrofia, żółtaczka, zwapnienia wewnątrzczaszkowe, wodogłowie, powiększenie śledziony i wątroby.
Niestety nie istnieje żadna metoda, która mogłaby zapobiec lub wyleczyć kobiety w ciąży zarażone cytomegalią.
Bibliografia:
1. Cytomegalia wrodzona — aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii
Małgorzata Sobolewska-Pilarczyk, Paweł Rajewski, Piotr Rajewski
Forum Medycyny Rodzinnej 2016;10(6):309-313.
2. Junusz Cianciara, Jacek Juszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Lublin: Czelej, 2007.
3. Położnictwo praktyczne i operacje położnicze, Joachim W. Dudenhausen, Willibald Pschyrembel; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997,2002 ; 6.2.2: 114-115
4. Położnictwo i Ginekologia, prof. dr hab., med. Grzegorz H. Bręborowicz,Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, 2006, 2007:; 3.12.3.3; 299-300